Aşırı Beslemeli ve Atmosferik Motor Farkları, Kullanım Farkları

Günümüzde elektrikli araçlar giderek artmasına rağmen hala çoğunluk olarak atmosferik ve aşırı beslemeli içten yanmalı motora sahip araçlar yollarda. Turbo teknolojisinin ucuzlaması ve yaygınlaşması sayesinde de aşırı beslemeli ve özellikle de turbolu motorlar atmosferik motorların yerini giderek almakta. Aşırı besleme sistemi atmosferik bir motora monte edilen ve yüksek basınçla ve daha fazla hava emilmesini sağlayan bir mekanik veya elektronik parça. Yani atmosferik bir motora aşırı besleme sistemi takılırsa turbo veya süper şarj ya da diğer adı kompresör motor elde ediliyor. Bu yapı bir çok avantajı da beraberinde getiriyor. Diğer taraftan turbo besleme sistemleri kompresörlü sistemlere göre bazı avantajlarından dolayı çok daha yaygın.

Karşılaştırma yapılırken aynı hacimde alınan gücü ve harcanan yakıtı hesaplamak gerekir. Örneğin 2.0 litre atmosferik bir motor ile 1.0 lt, 1.2lt veya 1.4lt turbo motorların mukayese edilmesi yanlıştır. Down-sizing yani hacim küçültme yapılırken aynı zamanda hacimli atmosferiklerin turbolu modelleri de üretilmektedir.

Turbo beslemeli motorların temel avantajları şunlardır

Yüksek basınçlı hava emişi

Turbo temel olarak egzos gazı ile dönen pervanelerin motor içine fazladan hava göndermesini sağlayan bir sistemdir. Bu sayede turbo motorlarda hava çok daha yüksek basınçlarla silindirler içerisine gönderilir. Bunun sonucunda da daha fazla güç ve tork üretimi gerçekleşir.-Atmosferik motorlar adı üstüne atmosfer basıncı olan yaklaşık 1 bar ile havayı emerler ve silindirler içerisine yanma için gerçekleştirilir.-Turbo motorlarda ise tipine göre 1.5 ile 3.0 bar arasında havayı emerler. Hatta daha yüksek basınçta çalışan turbo besleme sistemleri bile vardır. Tabi ne kadar basınç yükselirse, parça dayanımı bir o kadar artmak zorundadır.

Down-sizing yani hacimde küçülme

Günümüzde düşük hacimli bir motor çok daha hacimli bir atmosferik motora eş değer hatta daha fazla bile güç ve tork üretebilmektedir.

Örneğin, 2.0 litre atmosferik benzinli bir motor 130 beygir 185 tork güç üretirken, 1.0 litre turbo beslemeli eş değer güç üreten motorlar mevcuttur, hatta tork değerleri daha iyidir.

Motorda içerisindeki parça sayısında azalma ve motorun hafiflemesi

Aşırı beslemeli motorlar aynı gücü daha düşük hacimden ve daha az silindir sayısı ile elde ettiklerinden dolayı silindir hacminin ve silindir sayısının azalması ile motorda kullanılan malzeme miktarı ve parça sayısı azalır. Yani hem motor ağırlığı hem de aracın genel ağırlığında azalma meydana gelir. Ayrıca piston, piston kolu ve krank milinin küçülmesi ve hafiflemesi ile bu parçalar daha az zorlanır. Daha az zorlanan parçalar daha rahat hareket edebilir. Tabi diğer taraftan turbo ve intercooler parçalarının eklenmesi bu hafifleme bir miktar azalır. Yine de araç daha hafif olacaktır, bu sayede,

-Üretim maliyeti kısmen düşer

-Yakıt tüketimi azalır

-Performans belirgin şekilde artar

Yakıt Tüketiminde Azalma

Aşırı beslemeli motorlar düşük devirlerde üretebildikleri maksimum tork değerleri sayesinde daha düşük devirlerde aracı daha rahat yürütebildiğinden dolayı erken vites değiştirmeyi mümkün kılar. Bu da gaza az basılarak, daha az yakıt tüketmek anlamına gelir.

Aynı zamanda yüksek tork değerini daha uzun bir devir aralığında verebilirler.

Turbo beslemeli motorların dezavantajları şunlardır

Arıza Riskinde Artış

Turbo veya aşırı besleme daha yüksek basınç yani daha zor şartlar altında motorun çalışması demektir. Optimum seviyede kullanılan bir turbo beslemeli araç problem yaşamamakla beraber yüksek devirde kullanıldığında atmosferik motorlara göre zarar görme ihtimali çok daha yüksektir.

Bununla beraber motoru ilk çalıştırmada ve motoru durdurma anında turbonun yağlama problemi yaşamaması için dikkatli olmak gerekmektedir. Özellikle aracı durdurduktan sonra bir süre motorun rölantide çalışmasını sağlayıp turbonun minimum seviyede dönmesini sağlamak gerekir ki araç motor durduktan sonra yağlama bittiği an turbo en az sürede dönerek dursun.

Ayrıca atmosferik motor parçaları kısmen ucuzken, turbo ve çevre parçalar oldukça pahalıdır.

Yakıt Tüketiminde Değişiklik

Turbo beslemeli motorlar düşük devirlerde yakıt konusunda avantajlıyken, yüksek devirlerde atmosferik araçlara göre çok daha fazla yakıt tüketirler.

Uzun süreli ve uzun mesafe kullanım

Turbo beslemeli motorlar aşırı beslemeli olarak çalıştıklarından kesintisiz kullanımda yüksek ısılara ulaşırlar. Özellikle de sıcak iklimli bölgelerde sıkıntı çıkarması muhtemeldir. Bu yüzdendir ki çöl şartları yoğun olan bölgelerde sadece atmosferik araçlar tercih edilmektedir.